انتخابات، ملاحظات رسانه ملی و مافیای کنکور

من بعد از مصاحبه ریاست سازمان صدا و سیما در مورد ملاحظات انتخاباتی متنی برای یکی از خبرگزاری ها نوشته بودم. از آنجا که چندین روز گذشته و فکر می کنم از انتشار آن منصرف شده اند، آن را در اینجا منتشر می کنم.

---

چند روز پیش مصاحبه ای از ریاست رسانه ملی در خصوص فضای انتخاباتی در خبرگزاری صدا و سیما منتشر شده است. قصد دارم از محتوای مصاحبه برای طرح چند مسأله در رابطه با در اختیار قرار دادن آنتن رسانه ملی برای تبلیغات آموزشگاه ها و موسسات کنکوری، استفاده کنم. لذا ابتدا مصاحبه مذکور را در موارد ذیل خلاصه کرده ام:

•  پوشش گسترده اقدامات دولت یازدهم در حالی انجام شده است که صدا و سیما در سخت ترین شرایط مالی قرار دارد.

•  آنتن رسانه ملی در سال 95 در بهترین زمان، به طور متوسط، روزانه 21 ساعت در اختیار مسئولان اجرایی کشور بوده است. ضمن آن که وزرای دولت نیز، به طور متوسط، روزانه 6 ساعت آنتن رسانه ملی را در اختیار داشته اند.

•  با توجه به ورود به فضای انتخاباتی و شروع ثبت نام کاندیداها منطق حکم می کند، صدا و سیما برای حفظ عدالت رسانه ای در انعکاس و پخش برنامه های دولت ملاحظاتی را تا پایان انتخابات در نظر بگیرد.

•  در نظرسنجی های دقیق صدا و سیما در شش ماه گذشته، اشتغال اولویت اصلی مردم بوده است. صدا و سیما به پیگیری مطالبات و مشکلات مردم ادامه خواهد داد.

 

از آنجا که با توجه به ساختار اداری حال حاضر کشور، صحبت های ریاست سازمان صدا و سیما احتمالا بر سیاست گذاری ها و خط مشی های سازمانی رسانه ملی تأثیر به سزایی دارد، می توان مصاحبه ایشان را جدی گرفت، مورد بررسی قرار داد و به راحتی از آن نگذشت. بر این اساس، با توجه به صحبت های ایشان به مسائلی به شرح ذیل اشاره می کنم:

1- همانطور که ایشان اشاره می کنند، صدا و سیما در سخت ترین شرایط مالی قرار دارد. آیا همین شرایط سخت مالی به رسانه ملی مجوز می دهد، تا به هر قیمتی آنتن خود را برای تبلیغات در اختیار آموزشگاه ها و موسسات کنکوری قرار دهد؟ تبلیغات کرم حلزون، چای فلان مارک، برنج فلان شخص  و ... با ویترین های قرعه کشی مناقشه برانگیز، کفایت نمی کند؟ آیا شرایط بد اقتصادی می تواند چراغ سبزی برای به بازی گرفتن سرنوشت بازیگران اصلی توسعه آینده این مرز و بوم باشد؟

2- با دقت اشاره کرده اند، آنتن رسانه ملی در سال 95 در بهترین زمان ها، به چه میزان در اختیار دولت و دولتی ها قرار گرفته است. من به عنوان کسی که در حوزه آموزش و پرورش علاقه پژوهشی دارد،  تقاضا می کنم صدا و سیما همچنین اعلام کند، چه میزان زمان در اختیار آموزشگاه ها و موسسات کنکوری قرار داده است؟ قطعا این آمار و اطلاعات می تواند به عنوان داده های اطلاعاتی در تبیین مسائل و مشکلات آموزش و پرورش، برای پژوهشگران این حوزه مفید باشد.

3- با توجه به نزدیکی انتخابات بنا به حکم منطق اعلام کرده اند صدا و سیما در پوشش برنامه ها و فعالیت های دولت ملاحظاتی را در نظر خواهد گرفت. بدین ترتیب، تضمین فضای سالم انتخابات آینده، رسانه ملی را مجاب کرده است تا ملاحظاتی در روند پخش برنامه ها در نظر گیرد. آیا تضمین سلامت آینده توسعه کشور حکم نمی کند رسانه ملی در رابطه با تبلیغات کانون ها و موسسات کنکوری، ملاحظاتی را در نظر گیرد؟ تقریبا تمامی صاحب نظران حوزه تعلیم و تربیت به اتفاق معتقدند که مافیای موسسات و آموزشگاه های کنکور به شدت ضد توسعه و مخرب است. آیا صدا و سیما به عنوان سازمانی مؤثر در تاثیر گذاری زیاد بر افکار عمومی نمی بایست مناسبات آینده توسعه کشور را مبنای سیاست گذاری قرار دهد؟

4- اعلام کرده اند، صدا و سیما در نظرسنجی های خود به این نتیجه رسیده که اشتغال اولویت اصلی مردم است. سیاست گذاری های دولتی در ایجاد اشتغال بسیار مهم و جدی می باشند اما آیا این تمام ماجراست؟ من قبلا در مقاله ای اشاره و بحث کرده ام خروجی های نظام تست زنی، کنکور و موسسات کنکوری، انسان هایی بی اثر برای نیل به توسعه و اشتغال پایدار خواهند شد. آیا صدا و سیما در حالیکه پیگیر مطالبات و مشکلات مردم می باشد، نسبت به اشتغال پایدار در برنامه ریزی های بلند مدت بی تفاوت است؟

جای خالی مسائل و مشکلات آموزش و پرورش در پژوهش های دانشگاهی

این مطلب در کانال تلگرامی «تربیت و توسعه» و همچنین «فانوس (سایت خبری تحلیل آموزش و پرورش)» منتشر شده است.

---

هشت حوزه پروبلماتیک آموزش و پرورش که در پژوهش های دانشگاهی خلأ آن ها احساس می شود:

1- آموزش و پرورشی که صبغه تعلیم به همراه تربیت را برای خود تعریف کرده بود به نظامی صرفا آموزشی آن هم آموزش انواع روش های تست زنی تقلیل پیدا کرده است. این روزها پدیده برندبازی مدارس (بر اساس رتبه های کنکور دانش آموزان در سال های قبل) بسیار رایج است. برخی از کالایی و پولی شدن مدرسه سخن می گویند.

2- مافیای کنکور با گردش مالی میلیاردی در جوار آموزش و پرورش و حتی قدرتمندتر از آن رشد و نمو کرده و بازاری را تثبیت نموده که حتی صدا و سیمای کشور نیز آن را به رسمیت شناخته و زمان پخش برای برنامه های تبلیغاتی به آن اختصاص می دهد. برخی از مسئولان عالی، مدیران، معلمان مدارس و والدین نیز ناخودآگاه به عنوان مبلغان این بازار پرمنفعت فعالیت می کنند.

3- سبک زندگی نوینی در بین خانواده جامعه ایرانی ظهور کرده است که با نزدیک شدن آستانه کنکور فرزند، قالب سخت تری به خود می گیرد، گرچه امروزه برنامه ریزی خانوادگی برای موفقیت در کنکور از مقاطع بسیار پایین آغاز می شود. خانواده کنکوری ها نوع خاصی از دید و بازدید، تفریحات، مسافرت، اوقات فراغت، تماشای تلویزیون و ... را تجربه می کنند.

4- رقم بودجه آموزش و پرورش نسبت به بسیاری از کشورهای توسعه یافته و حتی توسعه نیافته پایین است و هر ساله در حالی بودجه پیشنهادی بررسی و تصویب می شود که بخش قابل ملاحظه ای از آن صرف پرداخت حقوق و مزایای نیروی انسانی این وزارتخانه می شود. این امر در شرایطی اتفاق می افتد که همچنان معلمان در شهرهای بزرگ و حتی کوچک در وضعیت بد اقتصادی معیشت می گذرانند و مدارس دولتی به دلیل کمبود بودجه و امکانات به حال خود رها شده اند. 

5- سازمانی که رسالت تربیت آینده سازان و حامل های توسعه را بر عهده گرفته است، معلمانی را به عنوان نیروهای سازمانی مدیریت می کند که از مشکلات معیشتی- اقتصادی، فرسودگی شغلی و جایگاه منزلتی مخدوش رنج می برند.

6- محیط مدارس بدل به مکانی امن برای شکل گرفتن انواع خرده فرهنگ ها، الگوهای فکری و رفتاری خطرناک و آسیب های اجتماعی شده است که به عنوان نمونه می توان به پدیده های اخیر خودزنی دختران و اعتیاد دانش آموزان اشاره کرد.

7- حجم انبوه و محتوای مطالب درسی که با چالش های فقدان کاربرد در زندگی روزمره آتی، عدم توجه به آموزش مهارت های زندگی و تمرکزگرایی ضد کیفیت در پیشبرد کمی برنامه های درسی دست و پنجه نرم می کند.

8- انسان های بی اثر برای نیل به توسعه که خروجی های نظام تست زنی و کنکور هستند، اکنون در حالی پشت دروازه های ورود به تولید و معیشت ایستاده اند که فاقد هرگونه خلاقیت، کارآفرینی و مهارت های لازم برای زندگی اجتماعی می باشند. این نوع خروجی های مافیای کنکور یا همچنان برای مقاطع بالاتر تحصیلی تست می زنند یا برای استخدام در ادارات دولتی.