این مصاحبه در پایگاه خبری عصر اترک منتشر شده است.
- به نظر شما آیا انتخابات شورای شهر بر روی زندگی مردم تأثیر دارد؟
بله قطعا تأثیر دارد. بر اساس قانون، شورای شهر وظایف و اختیاراتی در حوزه های فرهنگی، هنری، اجتماعی، عمرانی- شهرسازی، خدمات عمومی، بهداشتی و حتی بودجه ای، مالی و اعتباری دارد. همه این موارد به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر ابعاد مختلف زندگی مردم تأثیرگذار است.
- چگونه این انتخابات بر زندگی مردم تأثیر می گذارد یا بهتر است بگوییم ساز و کار این تاثیرگذاری چگونه است؟
من در خصوص تمامی حوزه های وظایف و اختیارات شورای شهر نمی توانم نظر دهم اما قبلا در متنی نشان داده ام که چگونه طرح تقاطع غیر هم سطح چهاراه خوشی بر روی زندگی اجتماعی شهروندان و پروژه کارخانه بیوکمپوست بر روی محیط زیست و در نهایت کیفیت زیست مردم مؤثر بوده است. نشان داده ام در حالی چندین میلیارد تومان برای این اقدامات توسعه ای هزینه شده که اثرات آن بر ذینفعان، مورد بررسی دقیق و علمی قرار نگرفته است. شورای شهر به عنوان یکی از نهادهایی که در قانون برای آن در سیاست گذاری شهری جایگاه تعریف شده است، می تواند نقشی مؤثر در زندگی مردم ایفا نماید. برای من به عنوان یک جامعه شناس، تأثیرات فرهنگی و اجتماعی برجسته تر است.
- می توانید مثالی ملموس تر از اینگونه تاثیرات بزنید؟
فرض کنید می خواهید یک فرودگاه یا یک گورستان را مکان یابی کنید. تصمیم گیری در مورد محل احداث، به شدت بر روی زندگی ساکنان منطقه تأثیر می گذارد و بافت اجتماعی آن را تغییر می دهد. یا فرض کنید می خواهید یک شهرک تازه تأسیس را افتتاح کنید. اگر بدون فراهم کردن زیرساخت هایی چون مهد کودک، مدرسه، درمانگاه، بیمارستان، پارک بازی کودکان، فروشگاه، وسایل نقلیه عمومی و ... چنین کاری را انجام دهید. مطمئنا مورد استقبال برخی خانواده ها قرار نمی گیرد و کم کم به مکانی برای معتادان و اراذل اوباش تبدیل می شود و بر روی زندگی سایر ساکنان منطقه تأثیری سوء خواهد گذاشت. فراهم کردن یا فراهم نکردن تسهیلات رفت و آمد (چه به لحاظ فیزیکی چون لغزنده نبودن چه به لحاظ مقولاتی چون امنیت) برای معلولین، سالمندان، کودکان و زنان در نحوه استفاده آنان از پیاده راه ها موثر است. ایجاد یا عدم ایجاد راه مختص دوچرخه سواران در معبرهای شهری بر میزان اقبال شهروندان به این نوع وسیله پاک تأثیرگذار است. یکطرفه کردن یک خیابان شهری به طور حتم بر روی کاهش تجارت و اقتصاد و در نتیجه زندگی اجتماعی کسبه یکطرف خیابان که دیگر قابلیت پارک کردن اتومبیل از آن گرفته شده است، تأثیر گذار است. فرض کنید می خواهید پارکی را احداث کنید. اگر مکان یابی آن اشتباه باشد، می تواند به محلی برای معتادان تبدیل شده و بر روی زندگی اجتماعی ساکانان منطقه اثرگذار باشد. اینها مثال هایی از چنین تاثیراتی است.
- پس شما احتمالا معتقدید که افراد متخصص باید وارد شورای شهر شوند؟
بعد از حادثه پلاسکو موج ها و پویش هایی به راه افتاده است که بر انتخاب افراد متخصص تأکید می کند. من نیز به عنوان یک شهروند ایده ها و آرمان هایی اجتماعی و فرهنگی در ذهن دارم اما ترجیح می دهم بر مبنای امور واقع تحلیل کنم. واقعیت این است که اگر چه پلاسکو نقطه عطفی برای توجه به تخصص گرایی در نهادی چون شورای شهر است اما نمی توان انتظار داشت که حداقل در این دوره در شهرهای پیرامونی تر و کوچک تر بر رفتار انتخاباتی مردم تأثیر معجزه آسایی بگذارد. زمان می برد تا مردم از علقه های قومی- قبیله ای خود جدا شوند. از این گذشته به شخصه ترجیح می دهم به جای اینکه بر تخصص کاندیداها متمرکز شوم، برنامه هایی را که دارند، بررسی کنم. در جامعه ای که چند دهه مدرک گرایی را تجربه کرده است، چه بسیار افرادی که به هر مسلکی و از هر جایی مدرکی گرفته اند و به لحاظ اسناد تحصیلی ارتقاء یافته اند اما دانش و تخصص چندانی ندارند. و چه بسیار افراد متخصصی که تجربه اجرایی نداشته و ساختار واقعی و قواعد حاکم بر نظام اداری کشور را نمی شناسند. بسیاری از پژوهش های اجتماعی نیز نشان داده اند که لزوما دانش، آگاهی و تخصص به رفتار مؤثر منتهی نمی شود. اگر خلاف این بود ما باید در جامعه ای که سطح بالایی از تحصیلات را رقم زده است و مثلا به لحاظ تعداد مهندس در رتبه های بالای دنیا قرار دارد، سطح بالایی از توسعه را تجربه می کردیم. از طرفی، شاید شهروندی غیرمتخصص اما خوش فکر کاندیدا شده است که مشاوران متخصصی را در حوزه های مختلف دور خود جمع کرده باشد و از آن ها مشورت گیرد.
- با این حساب اولویت اول شما برای انتخاب، برنامه های نامزدهای انتخاباتی ست؟
بله با توجه به شرایط امروز، ترجیح می دهم برنامه های کاندیداها را در اولویت قرار دهم. شرح وظایف شورای شهر به راحتی قابل دسترس است، می توان آن ها را مطالعه نمود و از نامزدهای انتخاباتی پرسید برای هر کدام از آن ها چه برنامه هایی دارند. خبرگزاری های استان نیز می توانند در این زمینه نقشی مؤثر بازی کنند. مثلا می توانند با اجماع نخبگان، فعالان اجتماعی و مدنی، سمن ها، دانشگاهیان، سران قوم و قبیله ها و ... لیستی از مسائل اصلی شهرهای استان تهیه کنند و قسمتی از فضای خبری شان را به کاندیداها اختصاص دهند تا درباره آن مسائل صحبت کنند و برنامه هایشان را تشریح کنند. بدین ترتیب، فرایند کاهش قوم و قبیله گرایی در انتخابات شورای شهر نیز تسریع می گردد.
- و حرف آخر؟
بهتر است روی سخن آخر با کسانی باشد که پس از انتخابات عضو شورای شهر می شوند. طی چند دهه گذشته، ساختار سیاست گذاری شهری بر توسعه ای تک بعدی بنا شده است. نوعی نگاه به توسعه که آن را به توسعه فیزیکی تقلیل داده، بر اقدامات عمرانی متمرکز نموده و به نقش شهروندان و نظام منافع آنان بی توجه بوده است. کیفیت زندگی و عدالت اجتماعی شهری را نادیده انگاشته و اقدامات توسعه ای را بدون تلاش برای جلب مشارکت نخبگان، شهروندان و ذینفعان طراحی و اجرا نموده است. اکنون واقعا زمان آن رسیده تا بپذیریم ادامه راه در روندهای گذشته ناممکن بوده و باید به نقش مقولاتی چون محیط زیست، فضاهای معنابخش، اجتماع، فرهنگ، انسان، ارزش های انسانی و اجتماعی و واقعیت گروه ها و اقشار اجتماعی گوناگون توجه نشان داد و آن ها را در تصمیم گیری های شهری گنجاند. امیدوارم کسانی که در آینده وارد شورای شهر می شوند از همین حالا برای چنین مقولاتی برنامه داشته و آن ها را اجرایی کنند.
http://atraknews.com/new.aspx?id=2786070